Του Κωνσταντίνου Βέργου
Με απόφασή της η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα(ΕΚΤ) αποφάσισε να άρει την παραίτηση που επηρεάζει τα χρεόγραφα που εκδίδονται ή εγγυώνται πλήρως από την Ελληνική Δημοκρατία από 11/2/2015, δηλαδή από την επόμενη εβδομάδα. Αυτό πρακτικά σημαίνει άμεση αύξηση του κόστους δανεισμού για τις τράπεζες. Το αμέσως φτηνότερο μέσο που έχουν οι Τράπεζες, είναι η χρηματοδότηση μέσω του ΕLΑ, σε επιτόκια 1%-1,5% περίπου υψηλότερο. Αυτή η εξέλιξη έχει μεγάλη αντανάκλαση στην χώρα μας, για λόγους οικονομικούς και διαδικασίας.
Για λόγους οικονομικούς, καθώς σημαίνει μεγαλύτερο κόστος για τις Τράπεζες και για την Ελληνική οικονομία, και αυξημένη πιθανότητα χρεοκοπίας των Τραπεζών, καθώς είναι αμφίβολο κατά πόσο το κόστος μπορεί να μετακυληθεί στον καταναλωτή. Ιδιαίτερα κάτω από τις συνθήκες οικονομικού στραγγαλισμού που υφίσταται η χώρα λόγω της ύφεσης, του προγράμματος λιτότητας και της απίστευτης φοροεπιδρομής που έχει εφαρμοστεί ώστε να πληρώνονται οι πιστωτές.
Η απόφαση αυτή εκ πρώτης όψεως θα ήταν απολύτως λογική, με αυστηρά χρηματοοικονομικά κριτήρια, αν είχε ληφθεί στο παρελθόν, όταν έγινε η υποβάθμιση των χρεογράφων του Ελληνικού Δημοσίου, διότι θα συμβάδιζε με τους γενικούς κανόνες που έχει η ΕΚΤ, να μην χρηματοδοτεί χρεόγραφα χαμηλής πιστοληπτικής ικανότητας. Όμως δεν ελήφθη τότε. Και εφόσον εδόθη εξαίρεση, αυτή θα έπρεπε να διατηρηθεί. Και αυτό είναι το ζητούμενο. Η διαδικασία.
Ότι δηλαδή παρακάμπτονται οι θεσμοί και οι αποφάσεις κατά το δοκούν, όπου συμφέρουν την Γερμανία. Η Κεντρική Τράπεζα της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει ξεφύγει από τον ρόλο της, που είναι η χρηματοδότηση του συστήματος και έχει περάσει στον ρόλο μηχανισμού άσκησης πολιτικής ‘κατά το δοκούν’ στα χέρια της Γερμανικής ηγεσίας και του διευθυντηρίου των Βρυξελλών. Παρακάμφθηκε, δηλαδή, στο παρελθόν ο κανονισμός, με μια προσωρινή απόφαση καθαρά πολιτικού χαρακτήρα, ώστε η Ελλάδα να εφαρμόζει το αυστηρό πρόγραμμα λιτότητας που ήθελε το διευθυντήριο των Βρυξελλών, που απλά επέβαλε τα συμφέροντα της Γερμανίας και που μας οδήγησε ήδη σε 6 έτη ύφεσης και 30%, σχεδόν, ανεργία. Και σε αυτή τη φάση, που η χώρα είναι σε διαπραγμάτευση της χρονικότητας λήξης του χρέους, κάτι που θα έκανε οποιαδήποτε κυβέρνηση, η ΕΚΤ λειτουργεί ως ‘παραμάγαζο’ των Γερμανών. Ίσως αυτές φαίνονται αυστηρές φράσεις, αλλά είναι μια πραγματικότητα που προβληματίζει γενικότερα για την κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υπάρχει ένα γενικότερο ζήτημα αν επιθυμούμε να συμμετέχουμε σε ένα μηχανισμό που όχι μόνο δεν έχουμε τη δυνατότητα άσκησης νομισματικής πολιτικής αυτοτελώς, αλλά όπου οι αποφάσεις λαμβάνονται αντί από τα κράτη-μέλη με δικαίωμα βέτο, από ένα διευθυντήριο που λαβαίνει αποφάσεις κατά τα δικά του συμφέροντα, όποτε αυτό θέλει, όπως τις θέλει.
Με την ίδια ‘φιλοσοφία’ λήψης της σημερινής απόφασης, αύριο μπορεί να ληφθούν αποφάσεις πλήρους στραγγαλισμού της ρευστότητας στην Ελλάδα, με μια απλή άρνηση επέκτασης του ύψους του ποσού μέσω ΕLA. Καταστατικά, οι Ελληνικές Τράπεζες μπορούν να αυξήσουν τη ρευστότητα τους μέσω ELA μονομερώς από 500 εκατομμύρια ως 2 δις ΕΥΡΩ εκαστη ενημερώνοντας εκ των υστέρων την ΕΚΤ, ισοδύναμο του να τυπώνουν χρήμα, χωρίς όμως να δύναται αυτό το ποσό να χρησιμοποιηθεί για δημόσιο δανεισμό. Για μεγαλύτερα όμως ποσά, χρειάζεται συμφωνία του Δ.Σ. της ΕΚΤ με διευρυμένη πλειοψηφία. Δια του καταστατικού, η ΕΚΤ νομιμοποιείται να επιτρέψει πολύ υψηλότερο δανεισμό, που φτάνει αρκετές δεκάδες επιπλέον δις, υπό τον όρο να υπάρχει αιτιολογημένη ανάγκη, κατ ουσίαν ανάγκες σαν αυτές που τώρα αντιμετωπίζει η Ελλάδα. Άρα τυπικά η Ελλάδα από καταστατικής απόψεως θα συνεχίζει να έχει ρευστότητα και δικαιούται να ‘τυπώνει χρήμα’, με την ευρεία έννοια. Γνωρίζοντας όμως την σημερινή απόφαση, αντιλαμβανόμαστε ότι η Γερμανία μπορεί να παρακάμψει τις διαδικασίες και να επιχειρεί να στραγγαλίσει την Ελλάδα. Η σημερινή απόφαση, εν ολίγοις, διαφέρει από την διαπραγμάτευση και μπαίνει στη σφαίρα του πολέμου. Η Γερμανία όχι απλά έχει καταλύσει τις αρχές ισοτιμίας μελών της ΕΕ, αλλά κήρυξε οικονομικό πόλεμο χρησιμοποιώντας πραγματικά πυρά, προφανώς εμπνεόμενη από την ιστορία της, με βάση της οποία ξεκίνησε δύο Παγκόσμιους Πολέμους. Αυτό είναι κάτι που απειλεί όχι απλά τα συμφέροντα της χωράς μας αλλά και το Ευρωπαϊκό ιδεώδες, πρέπει να μας προβληματίσει πολύ σοβαρά, αν θέλουμε να μείνουμε στο δίλημμα ύφεση ή οικονομικός στραγγαλισμός, ή να εξετάσουμε κάτι άλλο εναλλακτικό.
Κωνσταντίνος Βέργος, Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία
*(Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.)
πηγή capital.gr
Με απόφασή της η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα(ΕΚΤ) αποφάσισε να άρει την παραίτηση που επηρεάζει τα χρεόγραφα που εκδίδονται ή εγγυώνται πλήρως από την Ελληνική Δημοκρατία από 11/2/2015, δηλαδή από την επόμενη εβδομάδα. Αυτό πρακτικά σημαίνει άμεση αύξηση του κόστους δανεισμού για τις τράπεζες. Το αμέσως φτηνότερο μέσο που έχουν οι Τράπεζες, είναι η χρηματοδότηση μέσω του ΕLΑ, σε επιτόκια 1%-1,5% περίπου υψηλότερο. Αυτή η εξέλιξη έχει μεγάλη αντανάκλαση στην χώρα μας, για λόγους οικονομικούς και διαδικασίας.
Για λόγους οικονομικούς, καθώς σημαίνει μεγαλύτερο κόστος για τις Τράπεζες και για την Ελληνική οικονομία, και αυξημένη πιθανότητα χρεοκοπίας των Τραπεζών, καθώς είναι αμφίβολο κατά πόσο το κόστος μπορεί να μετακυληθεί στον καταναλωτή. Ιδιαίτερα κάτω από τις συνθήκες οικονομικού στραγγαλισμού που υφίσταται η χώρα λόγω της ύφεσης, του προγράμματος λιτότητας και της απίστευτης φοροεπιδρομής που έχει εφαρμοστεί ώστε να πληρώνονται οι πιστωτές.
Η απόφαση αυτή εκ πρώτης όψεως θα ήταν απολύτως λογική, με αυστηρά χρηματοοικονομικά κριτήρια, αν είχε ληφθεί στο παρελθόν, όταν έγινε η υποβάθμιση των χρεογράφων του Ελληνικού Δημοσίου, διότι θα συμβάδιζε με τους γενικούς κανόνες που έχει η ΕΚΤ, να μην χρηματοδοτεί χρεόγραφα χαμηλής πιστοληπτικής ικανότητας. Όμως δεν ελήφθη τότε. Και εφόσον εδόθη εξαίρεση, αυτή θα έπρεπε να διατηρηθεί. Και αυτό είναι το ζητούμενο. Η διαδικασία.
Ότι δηλαδή παρακάμπτονται οι θεσμοί και οι αποφάσεις κατά το δοκούν, όπου συμφέρουν την Γερμανία. Η Κεντρική Τράπεζα της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει ξεφύγει από τον ρόλο της, που είναι η χρηματοδότηση του συστήματος και έχει περάσει στον ρόλο μηχανισμού άσκησης πολιτικής ‘κατά το δοκούν’ στα χέρια της Γερμανικής ηγεσίας και του διευθυντηρίου των Βρυξελλών. Παρακάμφθηκε, δηλαδή, στο παρελθόν ο κανονισμός, με μια προσωρινή απόφαση καθαρά πολιτικού χαρακτήρα, ώστε η Ελλάδα να εφαρμόζει το αυστηρό πρόγραμμα λιτότητας που ήθελε το διευθυντήριο των Βρυξελλών, που απλά επέβαλε τα συμφέροντα της Γερμανίας και που μας οδήγησε ήδη σε 6 έτη ύφεσης και 30%, σχεδόν, ανεργία. Και σε αυτή τη φάση, που η χώρα είναι σε διαπραγμάτευση της χρονικότητας λήξης του χρέους, κάτι που θα έκανε οποιαδήποτε κυβέρνηση, η ΕΚΤ λειτουργεί ως ‘παραμάγαζο’ των Γερμανών. Ίσως αυτές φαίνονται αυστηρές φράσεις, αλλά είναι μια πραγματικότητα που προβληματίζει γενικότερα για την κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υπάρχει ένα γενικότερο ζήτημα αν επιθυμούμε να συμμετέχουμε σε ένα μηχανισμό που όχι μόνο δεν έχουμε τη δυνατότητα άσκησης νομισματικής πολιτικής αυτοτελώς, αλλά όπου οι αποφάσεις λαμβάνονται αντί από τα κράτη-μέλη με δικαίωμα βέτο, από ένα διευθυντήριο που λαβαίνει αποφάσεις κατά τα δικά του συμφέροντα, όποτε αυτό θέλει, όπως τις θέλει.
Με την ίδια ‘φιλοσοφία’ λήψης της σημερινής απόφασης, αύριο μπορεί να ληφθούν αποφάσεις πλήρους στραγγαλισμού της ρευστότητας στην Ελλάδα, με μια απλή άρνηση επέκτασης του ύψους του ποσού μέσω ΕLA. Καταστατικά, οι Ελληνικές Τράπεζες μπορούν να αυξήσουν τη ρευστότητα τους μέσω ELA μονομερώς από 500 εκατομμύρια ως 2 δις ΕΥΡΩ εκαστη ενημερώνοντας εκ των υστέρων την ΕΚΤ, ισοδύναμο του να τυπώνουν χρήμα, χωρίς όμως να δύναται αυτό το ποσό να χρησιμοποιηθεί για δημόσιο δανεισμό. Για μεγαλύτερα όμως ποσά, χρειάζεται συμφωνία του Δ.Σ. της ΕΚΤ με διευρυμένη πλειοψηφία. Δια του καταστατικού, η ΕΚΤ νομιμοποιείται να επιτρέψει πολύ υψηλότερο δανεισμό, που φτάνει αρκετές δεκάδες επιπλέον δις, υπό τον όρο να υπάρχει αιτιολογημένη ανάγκη, κατ ουσίαν ανάγκες σαν αυτές που τώρα αντιμετωπίζει η Ελλάδα. Άρα τυπικά η Ελλάδα από καταστατικής απόψεως θα συνεχίζει να έχει ρευστότητα και δικαιούται να ‘τυπώνει χρήμα’, με την ευρεία έννοια. Γνωρίζοντας όμως την σημερινή απόφαση, αντιλαμβανόμαστε ότι η Γερμανία μπορεί να παρακάμψει τις διαδικασίες και να επιχειρεί να στραγγαλίσει την Ελλάδα. Η σημερινή απόφαση, εν ολίγοις, διαφέρει από την διαπραγμάτευση και μπαίνει στη σφαίρα του πολέμου. Η Γερμανία όχι απλά έχει καταλύσει τις αρχές ισοτιμίας μελών της ΕΕ, αλλά κήρυξε οικονομικό πόλεμο χρησιμοποιώντας πραγματικά πυρά, προφανώς εμπνεόμενη από την ιστορία της, με βάση της οποία ξεκίνησε δύο Παγκόσμιους Πολέμους. Αυτό είναι κάτι που απειλεί όχι απλά τα συμφέροντα της χωράς μας αλλά και το Ευρωπαϊκό ιδεώδες, πρέπει να μας προβληματίσει πολύ σοβαρά, αν θέλουμε να μείνουμε στο δίλημμα ύφεση ή οικονομικός στραγγαλισμός, ή να εξετάσουμε κάτι άλλο εναλλακτικό.
Κωνσταντίνος Βέργος, Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία
*(Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.)
No comments:
Post a Comment