Τι γίνεται τελικά με το γάλα; Τι σημαίνουν οι αριθμοί στο κάτω μέρος της συσκευασίας;

Ενα εξαιρετικό άρθρο για της αλήθειες σχετικά με το γάλα και τους αριθμούς που βρισκονται τυπωμένοι στο κάτω μέρος των συσκευασιών.

Αλήθειες και ψέματα πάνω σε ένα από τους πιο πολυσηζητημένους αστικούς μύθους του ιντερνετ. Το WE μίλησε με όλους όσους εμπλέκονται στο κύκλωμα διακίνησης του γάλακτος

Kωστής Χριστοδούλου & Λεωνίδας Λιάμης

“Ένας αριθμός στο πάτο του μπουκαλιού καθορίζει τη διατροφική αξία του γάλακτος, το πόσες φορές έχει παστεριωθεί και τελικά πόσο υγιεινό είναι.Αν έχει τον αριθμό 3 ή αν λείπει ο αριθμός 3 - υπάρχουν οι αριθμοί 1,2, κενο,4,5, τότε το γάλα έχει λήξει 2 φόρες και έχει αναπαστεριωθεί.

Ξέρετε ότι αν το γάλα στο χάρτινο μπουκάλι δεν πουληθεί στην καθορισμένη χρονική διάρκεια επιστρέφει στη βιομηχανία για να ανα-παστεριωθεί και να ξαναγυρίσει στο σουπερμάρκετ; Απίστευτο;Ο νόμος επιτρέπει στις μεγάλες βιομηχανίες να επαναλάβουν τη διαδικασία έως 5 φορές, κάτι που αφήνει το γάλα χωρίς γεύση και τελικά χωρίς ποιότητα και διατροφική αξία. Την επόμενη φορά που θα αγοράσετε γάλα, κοιτάξτε στον πάτο του μπουκαλιού”.

Ένα viral κείμενο που έρχεται και φεύγει σε συνομοσιολογικά σάιτς έχει κάνει ένα μεγάλο αριθμό καταναλωτών αντί να προσέχουν το πότε λήγει το γάλα να γυρίζουν συσκευασίες, να ψάχνουν νούμερα και να προσπαθούν να τα “μεταφράσουν”. Στην διαιώνιση αυτή της ιστορίας συνωμοτεί – στην κυριολεξία – και κάποιος κουμπάρος, κάποιος “γνωστός του ξαδέλφου της γυναίκας μου” που δουλεύει σε εργοστάσιο γάλακτος που πρωταγωνιστεί στα σχόλια που γράφονται κάτω από τα κείμενα ή στα σχόλια του facebook. Το WE του news247 συνομίλησε με εμπλεκόμενους σε όλους τους τομείς της παραγωγής του γάλακτος, την συσκευασία του και τον έλεγχο του (ΕΦΕΤ) για να μάθει την αλήθεια. Από τις εταιρείες που επιλέξαμε (οι μεγαλύτερες στην αγορά φρέσκου γάλακτος) ζητήσαμε να μας δώσουν σαφείς απαντήσεις. Πόσες φορές παστεριώνουν το γάλα; τι κάνουν το γάλα που μένει απούλητο μετά την ημερομηνία λήξης του και το τι σημαίνουν οι αριθμοί στην βάση της συσκευασίας;

Vivartia (Γάλα ΔΕΛΤΑ)

Σύμφωνα με την επίσημη θέση της εταιρείας “δηλώνουμε κατηγορηματικά ότι τα όσα αναφέρονται είναι ψευδή και αποτελούν ανεύθυνες διαδόσεις που στοχεύουν στην υποβάθμιση της αξίας του γάλακτος. Ο αριθμός που αναγράφεται στο κάτω μέρος της συσκευασίας των προϊόντων γάλακτος είναι ο αριθμός του γεμιστικού της μηχανής που εμφιαλώθηκε η συγκεκριμένη συσκευασία. Ο αριθμός είναι απαραίτητος στα πλαίσια του συστήματος ιχνηλασιμότητας που πρέπει να εφαρμόζεται από όλες τις εταιρείες. Κάθε συσκευασία του φρέσκου γάλακτος Δέλτα φέρει πάνω της τον αριθμό ταυτότητας ο οποίος μας επιτρέπει να γνωρίζουμε μέχρι και την φάρμα παραγωγής του γάλακτος που περιέχεται.

Όταν το γάλα φθάσει στην ημερομηνία λήξης του, αποσύρεται από τα καταστήματα και προωθείται σε τρίτες εταιρείες αδειοδοτημένες για διαχείριση ζωικών προϊόντων, με σκοπό όχι μόνο όχι μόνο την παραγωγή ζωοτροφών, αλλά και άλλες επεξεργασίες όπως βιοαέριο ή λιπασματοποίηση.

ΟΛΥΜΠΟΣ

“Το γάλα της εταιρίας Όλυμπος, το οποίο προέρχεται νωπό από τις αγελαδοτροφικές μονάδες, το εμφιαλώνει, αφού το παστεριώνει μία και μοναδική φορά και το διανέμει στην αγορά. Κατά συνέπεια, γίνεται αντιληπτό ότι δεν υφίσταται καμία περίπτωση εκ νέου παστερίωση” αναφέρει ο εκπρόσωπος της θεσσαλικής γαλακτοβιομηχανίας. Παράλληλα σημειώνει “Το γάλα του οποίου έχει παρέλθει η ημερομηνία ανάλωσης και το οποίο η εταιρία Όλυμπος περισυλλέγει από τα σούπερ μάρκετ, το διαθέτει στην εταιρία Τυράς προκειμένου αυτή, εν συνεχεία, να το διαχειριστεί μέσω του συστήματος αναερόβιας επεξεργασίας λυμάτων. Η ως άνω επεξεργασία έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή ενέργειας – βιοαερίο”. Τέλος επισημαίνεται ότι “οι αριθμοί οι οποίοι εμφαίνονται στην κάτω όψη των συσκευασιών του γάλακτος, αφορούν την γραμμή παραγωγής στην οποία παρήχθη το προϊόν. Είναι μία επισήμανση στα πλαίσια των αρχών HACCP , την οποία, εκ του νόμου,  είμαστε υποχρεωμένοι να εφαρμόσουμε για να είναι εφικτή η ιχνηλασιμότητα των προϊόντων”.

ΜΕΒΓΑΛ

Σε επικοινωνία που είχαμε με τον διευθυντή διαχείρισης ποιότητας της γαλακτοβιομηχανίας ΜΕΒΓΑΛ Γιώργο Τριανταφυλλίδη αναφέρει: «Είναι ανάξιο περαιτέρω συζήτησης. Οι αριθμοί που αποτυπώνονται στη βάση της χάρτινης συσκευασίας του γάλακτος, εκφράζουν την ιχνηλασιμότητα του χαρτιού για λόγους ποιότητας και ασφάλειας. Έτσι μας έρχεται από τη χαρτοβιομηχανία».

Σύμφωνα με τον ίδιο οι συγκεκριμένοι αριθμοί, είτε είναι τυπωμένοι, είτε ανάγλυφοι έχουν να κάνουν με τις παρτίδες των χαρτιών και τυπώνονται από την εταιρεία, η οποία παράγει τις συσκευασίες είτε τον αριθμό του ακροφυσίου ή της εμφιαλωτικής μηχανής στην οποία συσκευάστηκε το γάλα.

«Σε καμία περίπτωση δεν τίθεται θέμα επαναπαστερίωσης του γάλακτος», υπογραμμίζει ο κ.Τριανταφυλλίδης, προσθέτοντας με έμφαση ότι «κάτι τέτοιο άλλωστε αντιβαίνει και στην κείμενη νομοθεσία, για την εφαρμογή της οποίας υφίστανται διαρκείς και συνεχείς έλεγχοι από τους αρμόδιους κρατικούς φορείς». Σε ό,τι αφορά δε, το γάλα που δεν καταναλώνεται και επιστρέφεται από τα σούπερ μάρκετ και τα άλλα σημεία πώλησής του, ο συνομιλητής μας λέει ότι «στη ΜΕΒΓΑΛ το διαχειριζόμαστε πάλι σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, και αφού υποστεί μια κατεργασία, πηγαίνει για ζωοτροφή, σε συγκεκριμένες μονάδες για την πάχυνση χοίρων κ.α» και χαρακτηρίζει μυθοπλασίες τα περί χρήσης του για παρασκευή άλλων προϊόντων, όπως σοκολατούχου γάλακτος, τυριών, γιαουρτιού κ.λπ.

Κρι Κρι

Για φημολογία που διακινείται τα τελευταία χρόνια κυρίως μέσα από το internet, η οποία είναι τελείως ανυπόστατη, αναφέρουν από τη γαλακτοβιομηχανία Κρι - Κρι. «Φυσικά έχει διαψευστεί στο παρελθόν, όχι μόνο από τις γαλακτοβιομηχανίες αλλά και από τις εταιρίες που παράγουν τα συγκεκριμένα υλικά συσκευασίας, όπου υπάρχουν αυτές οι αριθμήσεις», τονίζεται από τη σερραϊκή γαλακτοβιομηχανία και προστίθεται: «ο αριθμός αυτός δεν έχει καμία σχέση με την παραγωγική διαδικασία των γαλακτοβιομηχανιών. Αφορά την ασφάλεια των προϊόντων από τυχόν αστοχία της εκτύπωσης. Με λίγα λόγια εκτυπώνεται από τον παραγωγό, στα πλαίσια της ιχνηλασιμότητας, για να υποδεικνύει τον εκτυπωτικό κύλινδρο από τον οποίο πέρασε το κάθε χαρτόκουτο και έτσι τα παραλαμβάνουμε». Σε ότι αφορά τις επιστροφές αναφέρεται: «τηρώντας την Ευρωπαϊκή και Ελληνική νομοθεσία όταν το γάλα επιστρέφεται στις εγκαταστάσεις της εταιρίας, διαχωρίζεται η συσκευασία (η οποία ανακυκλώνεται) από το προϊόν το οποίο καταστρέφεται ή με ειδική επεξεργασία χρησιμεύει για ύλη ζωοτροφής»

Εβροφάρμα

Σε επικοινωνία που είχε το WE του news247 με τον πρόεδρο της γαλακτοβιομηχανίας Εβροφάρμα κ. Αθ. Παπαζηλάκης, αυτός ανέφερε: «Προμηθευόμαστε τις χάρτινες συσκευασίες από τον προμηθευτή με κάποια σήμανση ήδη. Όπως εμείς βάζουμε στο κουτί μας, ένα κωδικό Λ ή Μ, που αποδεικνύει ότι το προϊόν έχει παραχθεί από συγκεκριμένη μηχανή, έτσι και αυτός που μας προμηθεύει τις συσκευασίες έχει τις δικές του γραμμές παραγωγής και για δικούς του ελέγχους ή παραγωγικούς λόγους βάζει και τη σχετική αρίθμηση», μας λέει ο κ. Παπαζηλάκης. Ξεκαθαρίζει μάλιστα σε όλους τους τόνους πως «η παστερίωση γίνεται μια φορά και τελείωσε».

Ως προς τη διαχείριση των όγκων πρώτης ύλης που προκύπτουν από τις επιστροφές, όπως αποκαλύπτει ο επικεφαλής της ακριτικής γαλακτοβιομηχανίας, η Εβροφάρμα το αξιοποιεί ως τροφή για την σίτιση μικρών μοσχαριών. «Άλλες γαλακτοβιομηχανίες που δεν έχουν ενδεχομένως αυτή τη δυνατότητα, ψάχνουν εναλλακτικές αξιοποίησής του, γιατί είναι ένα προϊόν το οποίο όχι μόνο δεν φέρνει έσοδα, αφού επιστρέφεται, αλλά ίσως να χρειαστεί και έξοδα για καύση».

Tetra Pak (εταιρεία συσκευασίας)

Εδώ και αρκετό διάστημα κυκλοφορεί στο διαδίκτυο μία αλληλογραφία σχετικά με τη διαδικασία παστερίωσης του γάλακτος, όπου μεταξύ άλλων γίνεται αναφορά και σε έναν αριθμό που βρίσκεται στο κάτω μέρος χάρτινης συσκευασίας Tetra Pak. Ο αριθμός αυτός τυπώνεται στο εργοστάσιο παραγωγής της χάρτινης συσκευασίας Tetra Pak. Συγκεκριμένα, ο εν λόγω αριθμός (web lane number) τυπώνεται για λόγους ιχνηλασιμότητας και επιτρέπει στην Tetra Pak να προσδιορίσει σε ποιό σημείο του εργοστασιακού ρολού παράγεται μία συγκεκριμένη συσκευασία. Με τον τρόπο αυτό η Tetra Pak μπορεί να ελέγξει την παραγωγική διαδικασία και να διασφαλίσει ότι οι συσκευασίες που φτάνουν στον καταναλωτή είναι άριστης ποιότητας. Συνεπώς, οι αριθμοί που βρίσκονται στο κάτω μέρος της χάρτινης συσκευασίας Tetra Pak δεν σχετίζονται σε καμία περίπτωση με την επεξεργασία και την ποιότητα του προϊόντος που βρίσκεται στη συσκευασία.

Οι έλεγχοι

Σε επικοινωνία που είχε το WE με τον πρόεδρο του ΕΦΕΤ κ. Ιωάννη Τσιάλτα ανέφερε ότι μέσα στις υποχρεώσεις που έχει ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων είναι και αυτός του ελέγχου συσκευασμένου γάλακτος που επιστρέφεται στις βιομηχανίες αν αυτό δεν πωληθεί εντός της ημερομηνίας λήξης. Σύμφωνα με αυτούς τους ελέγχους που έχουν πραγματοποιήσει σε όλες τις περιπτώσεις οι επιχειρήσεις ακολουθούν τις ειδικές διατάξεις που προβλέπουν τον τρόπο καταστροφής των ληγμένων προϊόντων (π.χ. να μην γίνεται στον χώρο παραγωγής).

Από την πλευρά του, ο έμπειρος πρώην επικεφαλής του Ελληνικού Οργανισμού Γάλακτος και Κρέατος (ΕΛΟΓΑΚ), ενός φορέα  που έχει ως αποστολή του και την ευθύνη των ελέγχων στην εγχώρια αλυσίδα γάλακτος, μέχρι τη στιγμή δηλαδή που η πρώτη ύλη θα καταλήξει στη βιομηχανία, γελά και δεν αφήνει περιθώρια για παρερμηνείες.

«Πρόκειται για τερατώδες ψεύδος. Σας διαβεβαιώνω πως όλη η διαδικασία γίνεται μόνο μια φορά. Ισχύει μόνο μία παστερίωση κάθε φορά και αυτά τα νούμερα στο κάτω μέρος της συσκευασίας είναι οι κωδικοί αριθμοί των μονάδων παραγωγής των συσκευασιών, που δεν έχουν καμία σχέση με την παστερίωση», λέει κατηγορηματικά ο κ. Πολυνίκης Φάσσας.

Ο συνομιλητής μας, που διετέλεσε στο πρόσφατο παρελθόν για πολλά χρόνια στη θέση του προέδρου του ΕΛΟΓΑΚ, κάνει πάντως και μια απαραίτητη διευκρίνιση προς αποφυγή τυχόν παρεξηγήσεων, λέγοντας ότι κάποιες φορές μπορεί να γίνει και προθέρμανση (ή αλλιώς θέρμισμα) της πρώτης ύλης. «Αυτό συμβαίνει όμως, μόνον όταν η εισκόμιση αφορά σε γάλα από απομακρυσμένες φάρμας, ώστε να επιβραδυνθεί η ανάπτυξη των παθογόνων μικροοργανισμών και το γάλα να μεταφερθεί μέσα στις επόμενες 24 ώρες, στο εργοστάσιο για να παστεριωθεί και να εμφιαλωθεί, πριν φθάσει στο ράφι να το πάρει ο καταναλωτής», τονίζει χαρακτηριστικά. Εξηγεί δε, πως στην περίπτωση της προθέρμανσης η θερμοκρασία είναι κάτω από τους 60 βαθμούς Κελσίου, όταν στην ήπια παστερίωση χρησιμοποιούνται θερμοκρασίες περίπου 72 βαθμών Κελσίου.

Περαιτέρω ο κ. Φάσσας θυμίζει ότι οι βιομηχανίες είναι ελεγχόμενες, όσο και ξεκάθαρες, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν περιθώρια για τέτοιου είδους προσπάθειες εξαπάτησης του καταναλωτικού κοινού. «Κυρίως όμως, δεν τους συμφέρει. Δεν υπάρχει κανένας λόγος. Το ελληνικό γάλα μέσα σε 24 ώρες συλλέγεται, παστεριώνεται και βρίσκεται στα ράφια και δεν νομίζω ότι θα ρίσκαρε κανείς τη φήμη του για ένα πρόσκαιρο όφελος», αναφέρει. Όσο για το γάλα που προέρχεται από επιστροφές, σημειώνει πως εάν δεν έχει παρέλθει η ημερομηνία λήξης, το γάλα είναι κατάλληλο και θα μπορούσε κάλλιστα να αξιοποιηθεί σε άλλα προϊόντα, χωρίς να προκύπτει κανένας κίνδυνος.