Ραγδαία αύξηση νέων αστέγων στην Ελλάδα ...

Του Κωστα Oνισενκο

Αστεγος δολοφόνησε άστεγο για μια «καβάτζα» στο κέντρο της Αθήνας, δηλαδή το πρόχειρο «κατάλυμα» από χαρτόκουτα και πλαστικά σε κάποιο απόμερο σημείο του δημόσιου χώρου. Θύμα, ο Ιβάν Ιβάνοφ, μετανάστης από τη Βουλγαρία, καθηγητής στη χώρα του. Δεν κατάφερε να φτιάξει τη ζωή του στην Ελλάδα, έμπλεξε με το ποτό και κατέληξε στον δρόμο. Πέθανε στο νοσοκομείο μετά τον καβγά, στις 27 Σεπτεμβρίου. «Ερχόταν συχνά σ' εμάς, έπαιζε σκάκι με τους Ρώσους, καθώς ήξερε τη γλώσσα τους. Ηταν ήσυχος και καλός», σχολιάζει η νοσηλεύτρια του προγράμματος αστέγων της ΜΚΟ «Κλίμακα» Εφη Σταματογιαννοπούλου.

Σύμφωνα με την ίδια, το πρόβλημα των αστέγων, που έρχεται στην επικαιρότητα συνήθως έπειτα από ανάλογα περιστατικά, λαμβάνει εκρηκτικές διαστάσεις. Οπως περιγράφει, τα αιτήματα από νέους αστέγους έχουν αυξηθεί κατακόρυφα. Δεν πρόκειται μόνο για μετανάστες, αλλά και για Ελληνες που έχασαν τη δουλειά τους και δεν μπορούν να συντηρήσουν ένα σπίτι. Οι αριθμοί θα πρέπει να ξεπερνούν κατά πολύ τα περσινά δεδομένα (7.720 πανελλαδικά, σύμφωνα με την καταγραφή του υπουργείου Υγείας το 2009, 20.000 συνολικά, με 5.000 να κοιμούνται στους δρόμους των μεγαλουπόλεων, κατά τις εκτιμήσεις των ανθρωπιστικών οργανώσεων). «Εκτός από τη ραγδαία αύξηση όσων προσέρχονται για βοήθεια στις υπηρεσίες μας, άστεγους, νεόπτωχους, διαπιστώνουμε και ουσιαστική αλλαγή στο προφίλ τους», αναφέρει ο αντιδήμαρχος Αθηναίων Ελ. Σκιαδάς και εξηγεί: «Είναι άνθρωποι, νέοι ή λίγο πριν από τη σύνταξη, που έχασαν τη δουλειά τους, χαμηλά αμειβόμενοι, που δεν τα βγάζουν πέρα. Χρειάζεται κοινωνική πανστρατιά για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα που έρχεται».

«Λίστες» νεοαστέγων

«Τον τελευταίο καιρό δεχόμαστε τουλάχιστον δύο αιτήματα την εβδομάδα από Ελληνες άστεγους. Αυτή την εβδομάδα πήραμε τους φακέλους δύο Ελλήνων που δούλευαν ως τεχνίτες σε εργοστάσια, 35 και 45 ετών. Δεν μπορούν να βρουν δουλειά για μήνες από τότε που απολύθηκαν. Δεν πρόκειται για άτομα που έχουν κάποιο άλλο πρόβλημα, όπως ασθένειες ή εξαρτήσεις. Ο ένας μάλιστα ούτε καν καπνίζει», αποκαλύπτει η κ. Σταματογιαννοπούλου. Στις «λίστες» της Κλίμακας υπάρχει πλήθος Ελλήνων νεοαστέγων, όπως μια Ελληνίδα καθαρίστρια που ζει στον δρόμο, ένας άντρας που δουλεύει ως μοντέλο και κοιμάται στα παγκάκια, πολλοί ναυτικοί κ. ά. Ολοι άνεργοι.

Σταθερά «στέκια» τους, τα δεκάδες ερειπωμένα κτίρια του κέντρου, αλλά και γωνιές στην πλατεία Κλαυθμώνος, απέναντι από τον Σταθμό Λαρίσης, στην Αιόλου και σε τουλάχιστον 250 διαφορετικά σημεία των Αθηνών. Συνήθως οι άστεγοι περνούν την ημέρα τους αναζητώντας τροφή και μέρος για να κοιμηθούν. Τρώνε σε συσσίτια φιλανθρωπικών φορέων, παίρνουν τα περισσεύματα από τα τρόφιμα εστιατορίων ή από τα σκουπίδια.

«Η οικονομική κατάσταση της χώρας παίζει καθοριστικό ρόλο στην αύξηση των αστέγων. Κάποιοι από αυτούς έχουν σπίτι, αλλά δεν έχουν χρήματα για να φάνε ή να πληρώσουν τους λογαριασμούς. Αλλοι χάνουν το σπίτι τους, αρχικά μένουν σε συγγενείς ή φίλους και τελικά καταλήγουν στον δρόμο», σχολιάζει η Αντα Αλαμάνου, συντονίστρια του προγράμματος αστέγων της ΜΚΟ «Κλίμακα». Οπως τονίζει, είναι σημαντικό οι άστεγοι να στηριχθούν και να επανενταχθούν άμεσα γιατί όσο περνάει ο καιρός, η περιθωριοποίησή τους είναι λιγότερο αναστρέψιμη. Οι άστεγοι, αναφέρει, δεν αναγνωρίζονται από το κράτος ως ειδική κοινωνική ομάδα, όπως οι ανάπηροι, γεγονός που τους στερεί τα αντίστοιχα επιδόματα.

Αυτή την περίοδο συγκεντρώνονται υπογραφές ευρωβουλευτών με πρωτοβουλία πέντε από αυτούς και την υποστήριξη της FEANTSA (ευρωπαϊκή ομοσπονδία οργανώσεων που εργάζονται με τους άστεγους). «Σηματοδοτεί την ανάγκη υιοθέτησης πολιτικών σε ευρωπαϊκό, αλλά και σε εθνικό επίπεδο για την αντιμετώπιση του προβλήματος, που επεκτείνεται από τους αστέγους του δρόμου και σε άλλες κατηγορίες του πληθυσμού που υποστεγάζονται ή διαβιούν σε μη ικανοποιητικές συνθήκες στέγασης» επισημαίνει στην «Κ» η κ. Βάσω Αγκαθίδου, συνεργάτιδα της ΜΚΟ «ΑΡΣΙΣ» και μέλος Δ. Σ. της FEANTSA.